Gastroskopia
Jest to badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego pozwalające na ocenę przełyku, żołądka i dwunastnicy za pomocą gastroskopu.
„Gaster” – żołądek, ”scopeo” – oglądam.
Gastroskop jest to giętki przyrząd endoskopowy (przewód światłowodowy z umieszczoną na końcu kamerą), który wprowadzany jest przez usta, następnie przełyk, do żołądka i dwunastnicy w celu oceny ściany tego odcinka przewodu pokarmowego. Lekarz wykonujący badanie ogląda kolorowy obraz przewodu pokarmowego na monitorze. Dzięki zaawansowanej technice uzyskiwany obraz jest bardzo dokładny.
Prawidłowe obrazy endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Podczas badania można stwierdzić szereg zmian w obrębie przewodu pokarmowego tj. nadżerki, wrzody, zmiany zapalne, zmiany nowotworowe, zmiany naczyniowe. Istnieje także możliwość pobrania wycinków do badania histopatologicznego ze zmian podejrzanych, a także wykonania zabiegów endoskopowych tj. – usunięcie polipa, tamowanie krwawień, usunięcie ciała obcego.
W czasie badania wykonuje się także tzw. test urazowy służący do potwierdzenia obecności bakterii Helicobacter pylori w żołądku.
Dlaczego proponujemy Państwu takie badanie?
Wskazania do wykonania gastroskopii są bardzo szerokie. Badanie powinno być wykonane u:
- wszystkich osób po 45 roku życia mających dolegliwości brzuszne,
- u wszystkich osób, u których pojawią się tzw. objawy alarmowe tj. : utrata masy ciała, niewyjaśniona anemia, zaburzenia połykania, cechy krwawienia z przewodu pokarmowego,
- jeśli występują objawy dyspeptyczne – ból, dyskomfort zlokalizowany w górnej części brzucha trwające > 2 miesięcy,
- u osoby przyjmującej niesteroidowe leki przeciwzapalne,
- u osoby z bólami w klatce piersiowej o niejasnej przyczynie,
- u osoby z uporczywymi objawami choroby refluksowej (zgaga, pieczenie za mostkiem, uczucie cofania się treści pokarmowej),
- w celu kontroli przełyku Barretta,
- w celu kontroli po leczeniu choroby wrzodowej żołądka,
- u osób z potwierdzonym zanikowym zapaleniem błony śluzowej żołądka lub z potwierdzoną metaplazją jelitową w żołądku – badanie powinno być wykonywane najrzadziej co 3 lata w celu profilaktyki raka żołądka,
- u osób po operacji żołądka.
Przed wykonaniem badania pacjent powinien wypełnić formularz zgody na badanie endoskopowe i własnoręcznie się na nim podpisać.
Bez tego formularza nie jest możliwe wykonanie badania.
Kto wykonuje badanie?
Badanie wykonuje doświadczony endoskopista posiadający certyfikat uprawniający do wykonywania badań endoskopowych wraz z pielęgniarką endoskopową.
Przygotowanie do badania
Wykonanie gastroskopii nie wymaga szczególnego przygotowania. Ok. 6-8 godzin przed badaniem pacjent powinien być na czczo.
Jeśli badanie jest wykonywane w godzinach rannych to w dniu poprzedzającym badanie można zjeść lekką kolację, natomiast w dniu badania nie należy nic jeść ani pić.
Jeśli badanie jest wykonywane w godzinach popołudniowych tj. po 15.00, można zjeść bardzo delikatne śniadanie ok. 7.00 rano.
UWAGA!
Jeśli pacjent przyjmuje leki, które muszą być bezwzględnie przyjęte w godzinach rannych należy je przyjąć co najmniej 2 godziny przed badaniem, popijając niewielka ilością wody.
Jeśli pacjent choruje na cukrzycę powinien poinformować o tym personel podczas rejestracji. Przed badaniem nie należy przyjmować insuliny ani żadnych leków przeciwcukrzycowych.
Jeśli pacjent przyjmuje leki przeciwkrzepliwe zwłaszcza Acenokumarol, Warfin powinien o tym poinformować lekarza przed badaniem
Przebieg badania
Tuż przed badaniem pielęgniarka znieczula gardło Lignocainą w sprayu, rozpyla preparat na tylnej ścianie gardła pacjenta. Jest to dość nieprzyjemna część badania, ale znieczulenie gardła zmniejsza odruch wymiotny i ułatwia wprowadzenie gastroskopu do przełyku.
Następnie pacjent układa się na lewym boku i w tej pozycji pozostaje przez cały czas badania.
Przed badaniem pielęgniarka zakłada pacjentowi ustnik, który należy zagryźć zębami. Stanowi on ochronę gastroskopu przed uszkodzeniem np. ugryzieniem przez pacjenta.
Podczas badania nie należy łykać wydzielającej się śliny, powinna ona spływać kącikiem ust na ligninę. Próba połykania śliny skutkuje krztuszeniem się i kaszlem.
Ułożenie pacjenta podczas badania.
Moment wprowadzenia gastroskopu do przełyku jest najbardziej nieprzyjemny. Pacjenci niekiedy krztuszą się, mają odruch wymiotny i wrażenie silnej duszności (zależy to od wrażliwości i nastawienia badanej osoby). Złagodzenie odruchu wymiotnego jest możliwe przez koncentrację na spokojnym, głębokim oddychaniu. Właściwy rytm oddechu sprawia, że badanie jest łatwiejsze do zniesienia dla pacjenta i pozwala lekarzowi na dokładniejsze zbadanie przewodu pokarmowego.
Badanie trwa ok. 5-10 min. W przypadku konieczności pobrania wycinków lub wykonania dodatkowych zabiegów badanie może się wydłużyć.
Po gastroskopii pacjent przez godzinę nie powinien jeść i pić, ponieważ ma znieczulone gardło i może się zakrztusić.
Wynik badania endoskopowego otrzymuje się ok. 30 min po zabiegu. Opis badania wydaje lekarz i jednocześnie informuje pacjenta o konieczności dalszego leczenia.
Jeśli w czasie badania pobrane zostały wycinki do badania histopatologicznego pacjent powinien zostać o tym poinformowany.
Wynik badania histopatologicznego będzie do odebranie w terminie późniejszym, za 2-3 tyg.
Wszystkie zabiegi i pobranie wycinków wykonywane są sterylnymi narzędziami.
Pobieranie wycinków czy testu urazowego nie boli i nie jest odczuwane przez pacjenta w czasie badania.
Ewentualne powikłania
Gastroskopia jest badaniem inwazyjnym, tzn. takim, w którym narusza się ciągłość tkanek i wykonuje pewne zabiegi w organizmie człowieka. W związku z tym zawsze istnieje możliwość powikłań.
Powikłania w czasie gastroskopii zdarzają się niezmiernie rzadko.
Do takich powikłań należy perforacja (czyli przebicie) przewodu pokarmowego, krwawienie, którego nie udaje się zatrzymać, lub wystąpienie innej choroby (np. zawału serca) wywołanej stresem w czasie zabiegu.
Przeciwwskazania do gastroskopii:
- brak zgody pacjenta,
- ciężkie choroby serca,
- świeży zawał mięśnia serca,
- ciężkie choroby układu oddechowego,
- zaburzenia krzepnięcia.
Ciąża nie jest przeciwwskazaniem do wykonania gastroskopii. Jednak badanie to wykonuje się w ciąży tylko w uzasadnionych przypadkach.
Inne badania diagnostyczne zamiast gastroskopii?
Gastroskopia jest najbardziej dokładną metodą diagnostyczną górnego odcinka przewodu pokarmowego i nie da się jej zastąpić żadnym innym badaniem.
W toku diagnostyki można wykonać badania dodatkowe np. badanie rtg przełyku z kontrastem.